เชื่อไหมคะ...ว่า ทุกวันนี้แค่เราเลื่อนหน้าจอมือถือไม่กี่วินาที ก็อาจเจอกับโฆษณาเชิญชวนให้ลงทุนที่ดูน่าสนใจ หากเราหลงเชื่อไปนิดเดียว ก็มีโอกาสสูญเสียเงินที่หามาได้หายไปในพริบตา
ในโลกของการลงทุนในยุคดิจิทัล แม้ว่าจะสร้างความสะดวกมากมายให้กับผู้ลงทุน แต่ในอีกด้านหนึ่ง กลับเป็นช่องทางที่มิจฉาชีพใช้ในการแสวงหาผลประโยชน์อย่างแยบยล โดยเฉพาะผ่านช่องทางออนไลน์ ที่ปัจจุบันมิจฉาชีพใช้เป็นแหล่ง “หลอกลงทุน” และไม่ได้เป็นปัญหาเฉพาะในไทยเท่านั้น แต่หลาย ๆ ประเทศก็เผชิญกับปัญหาภัยหลอกลงทุนเช่นกัน ซึ่งถือว่าเป็นความท้าทายของหน่วยงานกำกับดูแลตลาดทุนทั่วโลก
จากข้อมูลในรายงาน Global State of Scams ปี 2024 ระบุว่า มูลค่าความเสียหายจากมิจฉาชีพหลอกลวงทั่วโลกสูงถึง 1.03 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ ส่วนปัญหาภัย “หลอกลงทุน” ในไทย ก่อให้เกิดความเสียหายเป็นมูลค่ารวม 2.89 หมื่นล้านบาท สูงสุดเป็นอันดับ 1 เมื่อเทียบกับภัยหลอกลงทุนทุกประเภท
องค์กรกำกับดูแลตลาดทุนระหว่างประเทศ หรือ International Organization of Securities Commissions (IOSCO) ซึ่งมีหน่วยงานกำกับจากกว่า 130 ประเทศเป็นสมาชิก เป็นหนึ่งในองค์กรระหว่างประเทศ ที่ตระหนักถึงภัยหลอกลงทุนผ่านช่องทางออนไลน์ โดยออกแถลงการณ์ล่าสุดที่ได้ส่งเสริมผู้ให้บริการแพลตฟอร์มออนไลน์มีกลไกลการจัดการและตรวจสอบเนื้อหาหลอกลวง เช่น การระงับเนื้อหาที่มีลักษณะหลอกลวงบนแพลตฟอร์มทันที รวมทั้งขอให้ผู้ให้บริการแพลตฟอร์มสนับสนุนและร่วมมือกับหน่วยงานกำกับดูแลในการป้องกันและหยุดยั้งภัยคุกคามดังกล่าว
นอกจากนี้ยังส่งเสริมให้ผู้ให้บริการแพลตฟอร์มและผู้ลงทุนทั่วโลกใช้ประโยชน์จากระบบ IOSCO International Securities and Commodities Alerts Network (I-SCAN) https://www.iosco.org/i-scan/ ซึ่งเป็นแหล่งรวบรวมข้อมูลพฤติกรรมที่เข้าข่ายหลอกลวงลงทุนบริษัทที่ไม่ได้รับใบอนุญาต รวมถึงการกระทำอันเป็นที่น่าสงสัยจากประเทศสมาชิกในการจัดแสดงขึ้นเตือนรายชื่อดังกล่าว เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกันและปิดกั้นการเผยแพร่ข้อมูลดังกล่าวต่อสาธารณะ และทำให้ผู้ลงทุนรับรู้และหลีกเลี่ยงการตกเป็นเหยื่อได้
ก.ล.ต. ในฐานะสมาชิก IOSCO พร้อมสนับสนุนแนวทางของ IOSCO อย่างเต็มที่ โดยเมื่อเดือนพฤษภาคม 2568 ก.ล.ต. ซึ่งนำโดยเลขาธิการ ศ. ดร.พรอนงค์ บุษราตระกูล ในฐานะสมาชิก IOSCO Board ได้เข้าร่วมประชุมประจำปีของ IOSCO ครั้งที่ 50 ณ ประเทศกาตาร์ ซึ่งถือเป็นเวทีใหญ่ที่หน่วยงานกำกับดูแลจากทั่วโลกได้มาพูดคุย แลกเปลี่ยนประสบการณ์ และกำหนดแนวทางการทำงานร่วมกัน และหนึ่งในหัวข้อสำคัญที่ถูกหยิบยกขึ้นมา คือ “มาตรการรับมือกับการหลอกลวงลงทุนผ่านสื่อออนไลน์” โดยได้มีการหารือแนวทางการดำเนินการร่วมกันทั้งในระดับสากลและระดับภูมิภาค สำหรับในระดับภูมิภาคเอเชีย ก.ล.ต. ก็ได้เข้าเป็นสมาชิก Working Group Platform Provider Engagement เพื่อร่วมกำหนดนโยบายและเสนอแนะแนวทางการป้องกันภัยคุกคามออนไลน์ร่วมกับผู้ให้บริการแพลตฟอร์ม รวมทั้งกำลังดำเนินการส่งแจ้งเตือนหลอกลงทุนที่ตรวจพบไปแสดงบนระบบ I-SCAN อีกด้วย
สำหรับการปกป้องผู้ลงทุนในประเทศ ที่ผ่านมา ก.ล.ต. เดินหน้าอย่างจริงจังและต่อเนื่อง โดยจัดตั้งศูนย์รับเรื่องร้องเรียนและแจ้งเบาะแส และเปิด “สายด่วนแจ้งหลอกลงทุน” เบอร์ 1207 กด 22 เพื่อรับแจ้งเบาะแส ให้คำแนะนำกับผู้เสียหายจากการถูกหลอกลงทุน และประสานกับผู้ให้บริการแพลตฟอร์มออนไลน์ในการแจ้งปิดกั้นการเข้าถึงเนื้อหาที่เข้าข่ายหลอกลงทุน พร้อมทั้งร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดในการสกัดกั้นการใช้ช่องทางออนไลน์ของมิจฉาชีพ โดยในช่วง 5 เดือนแรกของปี 2568 ก.ล.ต. แจ้งผู้ให้บริการแพลตฟอร์มฯ และหน่วยงานภาครัฐ ปิดกั้นบัญชีโซเชียลมีเดียที่เข้าข่ายหลอกลงทุนจำนวน 2,162 บัญชี โดยผู้ให้บริการแพลตฟอร์มสามารถปิดกั้นได้ภายใน 7 นาที – 48 ชั่วโมง
นอกจากนี้ ก.ล.ต. ยังเดินสายให้ความรู้และแจ้งเตือนภัยกลโกงหลอกลงทุนแก่ประชาชนและผู้ลงทุนทั่วประเทศ ผ่านกิจกรรมและสื่อประชาสัมพันธ์ต่าง ๆ รวมทั้งโปรโมตเครื่องมือที่ประชาชนตรวจเช็กได้ด้วยตัวเองก่อนตัดสินใจลงทุน เช่น การตรวจสอบข้อมูลบริษัทหรือบุคคลที่อ้างตัวว่าเป็นที่ผู้แนะนำ/ที่ปรึกษาการลงทุน ได้ที่
https://market.sec.or.th/LicenseCheck/Search หรือที่แอปพลิเคชัน “SEC Check First” และการตรวจสอบรายชื่อผู้ประกอบธุรกิจที่ไม่ได้รับอนุญาต ที่ Investor Alert ลิงก์
https://market.sec.or.th/public/idisc/th/InvestorAlert
ภัยหลอกลงทุนออนไลน์ในยุคปัจจุบัน เป็นความท้าทายที่ไม่มีใครสามารถรับมือได้เพียงลำพัง การปกป้องผู้ลงทุนจึงต้องอาศัยพลังของ “ความร่วมมือ” จากทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ประชาชน ตลอดจนองค์กรระหว่างประเทศ ซึ่งจะเป็นเกราะป้องกันที่แข็งแกร่งในการรักษาความมั่นคงของระบบการลงทุน และสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้ลงทุนทั้งในและต่างประเทศ
*******************************
จากบทความ "หลอกลงทุน ภัยคุกคามระดับโลก" โดยนางสาวอาชีนี ปัทมะสุคนธ์ ผู้ช่วยเลขาธิการ สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ในคอลัมน์ "เล่าให้รู้กับ ก.ล.ต." หนังสือพิมพ์ประชาชาติธุรกิจ